انقلاب ملّی ایران چیست؟
what-is-enghelabmelli
قطع امید از جمهوری اسلامی توسط اکثر ایرانیان و حرکت به سمت روی کار آمدن حکومتی که دغدغه ی ایران و ایرانی را داشته باشد و برای آبادانی کشور و رفاه مردمان آن بکوشد.
بیشتر بخوانید:
از کجا می‌دانیم انقلابی در پیش است؟
how-do-we-know
نمی‌دانیم. آینده را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. ولی باور داریم نیاز به یک انقلاب وجود دارد! باور داریم که مردم ایران و سرزمین ایران هزینه‌ی سنگینی را در حکومت جمهوری اسلامی پرداخته‌اند و چند سالی هست که روشن شده که این حکومت باید جای خود را به حکومتی ایران-دوست بدهد.
از کجا می دانیم که اکثر مردم ایران از جمهوری اسلامی عبور کرده‌اند؟
people-done-ir
در شرایطی که یک نظرسنجی عمومی و آزاد در ایران ممکن نیست* نمی توانیم پاسخ مستندی به این سؤال بدهیم. آنچه می توانیم با اطمینان بگوییم آن است که نارضایتی اقتصادی و اجتماعی گسترده ای در ایران وجود دارد. همچنین می دانیم این نارضایتی از سال‌ها پیش بوجود آمده و پیوسته رو به بدتر شدن بوده. همچنین با نگاه به آمار انتخابات ریاست جمهوری می‌بینیم که اعتماد مردم به ادعاهای جریان‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گرا برای تغییر و بهتر شدن شرایط کاهش یافته است. در نتیجه می‌توان نتیجه گرفت که دست کم بخش بزرگی از جامعه نمی‌توانند برای خود در حکومت نماینده‌ای ببینند.
اگر جمهوری اسلامی اصلاح شدنی باشد، چه نیازی به انقلاب دوباره است؟
ir-not-reformable
نیازی نیست! مشکل آنجاست که جمهوری اسلامی اصلاح شدنی نیست. تغییراتی که برای اصلاح نظام جمهوری اسلامی نیاز است آنقدر بزرگ هستند که در واقع خود یک انقلاب است. اگر دورنمایی برای این تغییرات در یک بازه زمانی مناسب وجود داشته باشد بله، نیازی به انقلاب ملی و پایان حکومت جمهوری اسلامی نیست. توجه داشته باشیم که فرصتی باقی نیست. انقلاب ملی ایران در یک مسیر طبیعی رخ می دهد.
بیشتر بخوانید:
چه اصلاحی باید در جمهوری اسلامی روی دهد؟
ir-reform
اساسی‌ترین خواسته ی مردم هر کشوری آبادانی و رفاه است، به عبارتی ساده اقتصاد سالم و رو به پیشرفت. تحقق آبادانی و رفاه نیازمند حکومتی کارآمد است. پس اصلاح ضروری همان کارآمد شدن حکومت است.
۱) آبادانی و رفاه یعنی چه؟
اینکه مردم بتوانند در امنیت اجتماعی و اقتصادی و در آزادی زندگی کنند. زندگی مردم بخش‌های مختلفی دارد: تحصیل، کار، تولید، هنر، تفریح، سفر، دین، تشکیل خانواده، سلامتی، ورزش، … امنیت اجتماعی برای آنکه مردم ترس از داستن جان و مال نداشته باشند. امنیت اقتصادی برای آنکه نسبت هزینه ها به درآمد مناسب باشد و مردم ترس از دست دادن درآمد نداشته باشند.
۲) حکومت کارآمد چه ویژگی هایی دارد؟
مملکت‌داری کاری پیچیده است. ولی به ساده‌ترین بیان، یک حکومت کارآمد سیاست های داخلی و خارج خود را طوری تنظیم می کند که امنیت اجتماعی و اقتصادی و آزادی برای مردم فراهم شود. دولت با تمام وزارتخانه های خود، مجلس برای قانونگذاری، و قوه ی قضاییه برای برقراری عدالت و حکومت قانون باید کار خودشان را درست انجام دهند. نیروی انتظامی حامی مردم باشد و ارتش مایه ی آسایش.
چه اصلاحی برای کارآمد شدن جمهوری اسلامی ضروری است؟
necessary-reform
معمولا دو عبارت ساده‌ی دموکراسی و جدایی دین از سیاست را می‌شنویم. توضیح معنای و رابطه‌ی آنها با کارآمدی یک حکومت می‌تواند موضوع چندین کتاب باشد. برای کوتاهی پاسخ، تنها به برخی موارد می‌پردازیم.
- انتخابات آزاد: مملکت‌دارن باید در فضایی واقعی با مردم روبرو شوند و در برابر عملکرد خود پاسخگو باشند. انتخابات دوره ای ریاست جمهوری و مجلس قانونگذاری یک ابزار اساسی در حفظ سلامت این چرخه است.
- حذف قدرت مطلقه‌ی ولایت فقیه: وجود یک قدرت بدون پاسخگویی موجب اخلال در عملکرد سلامت سیستم است.
- پایان دادن به ستیز با غرب، پایان دادن به ایدئولوژی استکبارستیزی در سیاست خارجی: برنامه‌ی هسته‌ای، تقابل مستقیم یا نیابتی در منطقه، تهدیدهای کلامی، هم‌پیمانی های غیرمفید با روسیه و چین، همگی هزینه‌های اقتصادی سنگینی بر ایران وارد کرده‌اند.
- حکومت قانون: که پیش نیاز حذف فساد و پاسخگو کردن تمام نهادهای حکومتی و خصوصی است.
- آزادی مطبوعات: که یک اهرم اساسی در حفظ شفافیت و پاسخگویی است.
- رفع تبعیض دینی و قومی: در تنوع مذهبی و جغرافیای ایران، تبعیض موجب می شود تا بخشی از مردم نتوانند در ارکان های حکومت و در اقتصاد نقش بازی کنند و این باعث محرومیت، انزوا، ناکارآمدی در جغرافیای خاص یا در بخشی از جامعه می شود.
- شایسته سالاری: هر کسی متناسب توانایی خود باید از سطوح پایین تا سطوح بالا صاحب قدرت تصمیم‌گیری باشد. از کارمند ساده‌ی شهرداری گرفته تا مدیران سازمان‌ها، هر کسی که قدرتی دارد باید شایسته‌ی جایگاه خود باشد و در حفظ این شایستگی بکوشد. انتخاب افراد بر اساس دین، ارتبطات یا پول خلاف شایسته سالاری است.
آیا جمهوری اسلامی اصلاح نشدنی است؟
ir-reform-infeasible
تمام مواردی که در پاسخ به سؤال قبلی به آنها به عنوان شرایط اصلاح اشاره شد ضروری هستند. به عبارت دیگر، هر کدام از آنها که برقرار نباشند، کارآمدی حکومت غیرممکن می‌شود. در نتیجه در پاسخ به اینکه جمهوری اسلامی اصلاح شدنی است یا نه کافی است شدنی بودن تمام موارد ذکر شده را بررسی کنیم. در تمام موارد، مشکل حل نمی‌شود تا زمانی که قدرتی مطلق در حکومت وجود داشته باشد. در جمهوری اسلامی این قدرت مطلق ولایت فقیه است.
البته ممکن است بتوانیم شرایط فرضی‌ای را در نظر بگیریم که ممکن است منجر به اصلاح شود. ولی سؤال اینجاست که چقدر می‌توان منتظر ماند و چنین اصلاحی چند سال طول می‌کشد؟ ایران و ایرانیان چند سال دیگر می‌توانند این شرایط را تحمل کنند؟
رهبر انقلاب ملّی چه مشخصاتی دارد؟
leader-who
در حال تدوین
نقش رهبر در انقلاب ملّی ایران چیست؟
leader-role
- نمایندگی ایرانیان: رهبر انقلاب از هر تریبونی سعی می‌کند خواسته‌های مردم را به گوش جهان برساند. در انجام اینکار، انسجام ملّی و اینکه رهبر بتواند به جهان نشان دهد که مردم با او هستند اهمیت بسزایی دارد. (بیشتر بخوانید: نقش کشورهای دیگر در پیروزی انقلاب چیست؟)
- دعوت ایرانیان به اتحاد: …
- هدایت انقلاب: این بخش ظریفی از نقش رهبر است. برخی اعمال کم هزینه و فردی هستند. مانند اینکه هر کسی در حد توانی که در خود میبیند قدمی به جلو بردارد. یا اینکه گروه‌هایی که می‌توانند و شجاعت دارند و علاقه دارند سعی کنند خود را سازماندهی کنند. تشویق به چنین کارهایی بسیار سودمند است. دعوت به اتحاد که در بالا اشاره شد هم در واقع بخشی از همین نوع هدایت است. انقلاب یک روزه اتفاق نمی‌افتد و همین رفتارهای فردی و گروهی کم کم جامعه را آماده می‌کند. برخی اعمال امّا هزینه دارند و یک رهبر خوب می‌داند که فرصتی برای اشتباه وجود ندارد. برای مثال فراخوان اعتراضات خیابانی، قیام ملّی، تمرّد از دستور نظامیان، اعتصابات سراسری. زمانش که برسد، مردم تصمیم می‌گیرند به رهبر بپیوندند یا نه.
آیا انقلاب ملّی ایران نیاز به رهبر دارد؟
leadership-need
بلی، هر حرکت اجتماعی در نقطه ای از حیات خود به رهبر نیاز پیدا می کند. در واقع حرکت‌های بسیار کوچکتر از یک انقلاب ملی نیز نیاز به رهبر دارند. یک شرکت، یک گروه کوه نوردی، یک اردوی جمع‌آوری زباله از ساحل خزر. بسیاری اوقات عنوانی ساده‌تر به فردی که نقش رهبری را دارد می‌دهیم. شاید سرپرست، شاید مدیر. به هر حال، نیاز به نقش رهبر یک ویژگی طبیعی جامعه‌ی انسانی است.
برای مثال، در انقلاب مهسا/جنبش زن زندگی آزادی، به عنوان برجسته ترین جنبش بعد از انقلاب ۵۷، دستآورد های بزرگ و قطعی بدست آمد. با این حال، پیروزی این جنبش ملزوماتی داشت که یکی از آنها وجود رهبری بود. نمی‌توان ادعا کرد که در صورت وجود یک رهبر، انقلاب رخ می‌داد ولی می‌توان ادعا کرد که بدون رهبر، آن جنبش به انقلاب ختم نمی‌شد.
همچنین توجه داشته باشید که نقش رهبر فرمان دادن به هدف کنترل رفتار مردم نیست.
بیشتر بخوانید:
چه افرادی برای رهبری انقلاب ملّی وجود دارند؟
leader-options
تا تاریخ نوشتن این متن ۱ اسفند ۱۴۰۳، این رهبری به طور کامل شکل نگرفته است. در داخل ایران سرکوب آنقدر شدید است که هیچ نیرویی نتوانسته خود را در چنین ظرفیتی معرفی یا حفظ کند. در خارج از ایران، شاهزاده رضا پهلوی پایگاه اجتماعی ثابت شده ای دارد و به نظر تنها گزینه برای رهبری هست. توجه داشته باشید که اینجا در رابطه با شایستگی ایشان صحبتی نمی‌کنیم. در هفته های اخیر او اعلام کرد که رهبری این انقلاب را می‌پذیرد. حال باید ببینیم که چقدر رهبری وی مورد پذیرش همگانی قرار می‌گیرد. در جهت کمک به خوانندگان برای کسب آگاهی و تصمیم‌گیری، تلاش می‌کنیم سؤالات متنوعی را در رابطه با مسأله‌ی رهبری و دیگر چهره‌های اپوزیسیون ایران و همچنین شخص شاهزاده رضا پهلوی مطرح کنیم.
آیا رهبری انقلاب ملّی می‌تواند به عهده‌ی یک شورای رهبری باشد؟
leadership-council
در حال تدوین
چه زمانی باید رهبر انقلاب ملّی انتخاب شود؟
leader-when
در حال تدوین
پذیرش رهبری یک فرد چه معنایی دارد؟
leader-acceptance
ابتدا باید دید نقش رهبر چیست و چه کارکردی در یک انقلاب دارد. بیشتر بخوانید: نقش رهبر در انقلاب ملّی ایران چیست؟.
سپس باید به این اندیشید که کارکرد مردم در انقلاب چیست. بیشتر بخوانید: (؟؟؟)
و در پایان، می‌توانیم به پاسخ این سؤال بپردازیم که پذیرش رهبری یک فرد چه معنایی دارد، چه وظیفه‌ای به همراه می‌آورد و به بیان ساده، وقتی می‌گوییم رهبری آن فرد را پذیرفته‌ایم، چه پیامی را به یکدیگر و به آن فرد رهبر اعلام می‌کنیم.
در حال تدوین
اگر شاهزاده رضا پهلوی تنها گزینه است، چرا صبر نکنیم؟
leader-wait
می‌شود صبر کرد. ولی صبر برای چه با چه هدفی و به چه قیمتی؟ بیایید سعی کنیم این سه سوال را بررسی کنیم.
- برای چه: احتمالا برای آماده شدن فردی دیگر. شاید شایسته تر، شاید از پیشینه‌ای متفاوت، شاید با گرایشی متفاوت، شاید با اطرافیانی متفاوت.
- با چه هدفی: احتمالا برای اینکه انقلاب بهتری داشته باشیم.
- به چه قیمتی: تأخیر در شکل گیری انسجام ملی در وضعیت کنونی و به تعویق افتادم انقلاب ملی ایران. نمی دانیم چه مقدار باید صبر کرد. هزینه‌ی که به مردم و سرزمین وارد می‌شود سنگین است.
به هر حال، نمی‌توان در پاسخ به این سؤال نتیجه گیری کلی کرد. این یک انتخاب شخصی است.
انقلاب چطور اتفاق می‌افتد؟
rev-how
پیش‌بینی آینده غیر ممکن است. از بهترین نمونه ها همین انقلاب ۵۷ است که در آن محمد رضا شاه کشور را ترک کرد و زمینه برای انتقال بدون خشونت قدرت فراهم شد. گمانه‌زنی در رابطه با وضعیت فعلی ایران سخت است و ما نیز قصد نداریم تحلیل‌های سیاسی ارائه کنیم. ولی می‌توانیم چند حالت ممکن را بدون سنجش احتمال آنها و به عنوان تنها تلاشی برای درگیر کردن ذهن خواننده ارائه کنیم.
بیشتر بخوانید:
فروپاشی نظام، پیروزی انقلاب و انتقال قدرت چگونه رخ خواهد داد؟
collapse-transition
پیش‌بینی آینده غیر ممکن است. در ادامه چند حالت ممکن را بدون سنجش احتمال آنها و به عنوان تنها تلاشی برای درگیر کردن ذهن خواننده ارائه می‌کنیم.
- بحران سیاسی داخلی پس از مرگ آیت الله خامنه‌ای، نارضایتی مردم و بهم ریختگی سیستم زمینه را برای قیام مردم فراهم می‌کند.
- نیروهای نظامی اراده‌ی خود را برای سرکوب از دست داده‌اند. آنها همچنین موفق به کودتا نمی‌شوند. دولت مستقر وادار به پذیرش خواست مردم و انتقال قدرت می‌شود.
- همراه با قیام مردم، بخشی از نیروهای نظامی کودتا می‌کنند.
- تغییراتی اساسی در نظام جمهوری اسلامی ایجاد می‌کنند تا مردم را راضی کنند.
- در صورت ناتوانی در همراه کردن مردم و عدم وجود اراده برای سرکوب شدید، قدرت را با شروطی به رهبری انقلاب منتقل می‌کنند.
- قیام مردم قبل از مرگ آیت الله خامنه‌ای
- در سایه‌ی وجود رهبری، قیام مردم بزرگتر از همیشه است. اراده برای سرکوب در نیروهای نظامی نسبت به گذشته ریزش کرده است. بخشی از قدرت مستقر متقاعد می‌شود که آیت الله خامنه‌ای را با شرایطی از قدرت عزل کند.
بلافاصله بعد از انقلاب چه می‌شود؟
right-after
در حال تدوین